Sinir sıkışması, bir sinirin çevresinde yer alan kemik, kıkırdak, kas ya da tendon gibi dokular tarafınca oluşturulan basınç sebebiyle meydana gelen durumdur. Bu baskı etkisi neticesinde sinir fonksiyonları negatif yönde etkilenir. Ve ağrı, karıncalanma, uyuşma ya da güçsüzlük gibi semptomlar meydana gelebilir.
Belde meydana gelen sinir sıkışması her bireyde ve her yaş grubunda görülebilecek bir rahatsızlıktır. Özellikle genç ve orta yaşlı bireylerde disk hastalıklarına sebebiyet verebilir. Disk rahatsızlıklarına ek olarak kireçlenmeye de sebep olur. Bel bölgesindeki sinirlerin sıkışmasına sebebiyet veren bazı durumlar mevcuttur. Özellikle ağır iş yapmak, ağır kaldırma, ters vücut hareketler ya da genetik faktörler gibi pek çok durumdan ötürü bel sinir sıkışması meydana gelmektedir. Geçmişte yaşanmış olan bazı cerrahi operasyonlardan ötürü de sinir sıkışması meydana gelebiliyor. Ancak genel olarak belde sinir sıkışmasına neden olan hastalıklar şu şekilde sıralanabilir;
Bel fıtığı
Belin kireçlenmesi
Kanal darlığı
Belin kayması
Bu hastalıklar ortaya çıktığında semptom olarak belde sinir sıkışması görülür. Bu problemler genellikle büyük ağrılarla kendini belli eder. Uzun zaman geçmeyen bel ağrıları sonucu kesinlikle uzman doktorlara muayene olmak gerekmektedir. Aksi takdirde daha büyük problemler oluşarak kalıcı hasarlar meydana gelebilir.
Boyunda Sinir Sıkışması
Boyunda sinir sıkışması problemi ise ellere ve parmaklara yayılan karıncalanma ve uyuşma hisleri ile kendisini belli etmektedir. Boyun ayrı ayrı omurlardan bir araya gelmektedir. Bu omurların, arasında yer alan disklerin içlerindeki yoğun jel sayesinde esneme özellikleri vardır. Bu diskler yırtıldığı vakit dışarı çıkan sıvı omurların arasından başlayarak kola giden sinirleri sıkışmasına neden olur. Buna bağlı olarak sinirin kolda yer aldığı bölgelerde ağrı, uyuşma ve güçsüzlük şikâyetleri baş gösterir.
Sıkışma C4 ve C5 omurları arasında yer alan C5 sinir kökünde meydana gelirse, omuz ve üst kol ile biceps kasında güçsüzlük hissi ortaya çıkar. C5 ve C6 omurları arasında yer alan C6 sinir kökünde sıkışma meydana gelirse, omuz ve kürek kemiğine yayılan ağrı görülür. Ayrıca elde baş ve işaret parmaklarında uyuşma oluşmaktadır. C6 ve C7 omurları arasında yer alan C7 sinir kökünde uyuşma meydana gelirse, omuz ve boyundan başlayarak yayılan ağrı, eldeki orta parmağa kadar ilerlemektedir.
Sinir Sıkışması Neden Olur?
Sinir sıkışması nedenleri birçok kişi tarafından merak edilir. Sinir sıkışması, ekseriyetle tekrarlayan yaralanmalardan kaynaklı olarak ortaya çıkar. Bu yaralanmalar özellikle kişinin mesleği ve iş-çalışma koşulları ile ilişkili olarak görülmektedir. Örnek olarak, devamlı klavye ve mouse kullanması gerektiren meslekler ya da piyano şeklinde müzik aletlerini çalan sanatçılarda el bileğini ilgilendiren karpal tünel sendromu gelişme ihtimalinde bir artış söz konusu olmaktadır. Bu tekrarlayan travmalar haricinde ani olarak gelişen zorlama ya da kemik kırığı gibi durumlar da sinirler üstünde baskı oluşturarak sinir sıkışması gelişimine neden olabilir.
Tekrarlayan travmalar ve kazaların sinirlere bu biçimde yansıması sinirin besleyen kan akışının kesilmesi, çevre dokularının ödemlenerek şişmesi, siniri saran miyelin kılıfta hasar oluşması yahut sinir hücresinde meydana gelen yapısal değişimler sebebiyle oluşabilir. Tüm bu değişimler sinirin elektriksel bilgiyi alma ve iletme şeklinde olan işlevlerini negatif yönde etkisinde bırakır ve bu durumun neticesinde de ağrı, uyuşukluk ve fonksiyon kaybı gibi şikâyetler ortaya çıkabilir.
Tekrarlayan travma ve kazalara ek olarak muhtelif hastalıkların ve sağlık ile ilgili durumların seyri esnasında da sinir sıkışması meydana gelebileceği için dikkatli olunmalıdır:
Bel fıtığı
Obezite
Disk kayması
Travma ve yaralanmalar
Oturuş ve duruş bozuklukları
Stres
Sürekli tekrarlanan eylemler
Bazı spor aktiviteleri
Karpal tünel sendromu
Osteoartrit
Doğumsal anomaliler
Şeker hastalığı
Tiroit düzensizlikleri
Kist ve tümör oluşumları
Genetik faktörler
Sinir Sıkışması Belirtileri Nelerdir?
Sinirler yol aldıkları konumlar boyunca herhangi bir bölgeden etkilenebilirler. Bu sebeple sinir sıkışması, uzuvlar, gövde ya da ekstremitelerdeki sinirlerin dar bölgelerden geçtiği yerlerde daha fazla ortaya çıkmaktadır. Hasta bireylerde en yaygın olarak görülen sinir sıkışması çeşitleri şunlardır:
Elde sinir sıkışması (Karpal tünel sendromu)
Omurgada meydana gelen sinir sıkışması (Fıtıklaşmış disk)
Dirsekte meydana gelen, ulnar sinir sıkışması (Kübital tünel sendromu)
Bacakta ve dizde meydana gelen sinir sıkışması (Peroneal sinir sıkışması)
Sinir sıkışması semptomları değişkenlik göstermektedir. Bazı vakalarda acı ve ağrı tek semptom olabilir. Bazı sinir sıkışması vakalarında ise ağrıya rastlanmamaktadır. Fakat genel olarak sinir sıkışması belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
Gece uykudan uyandıran el uyuşmaları,
Sıkışma görülen bölgede şişlik olması,
Sinirlerin yer aldığı bölgede ağrı ya da hafif sızı,
Geçici süreli olarak oluşan güç kaybı,
Kaslarda güçsüzlük,
Hareket etmede zorlanma.
Sinir sıkışmasının bölgelere göre spesifik semptomları de bu genel semptomlara eklenebilir. Örnek vermek gerekirse, belde sinir sıkışması için en kuvvetli belirti her iki ayağa vuran ağrı, oturma ve yürümede güçlük ve bacaklarda karıncalanmadır. Kolda sinir sıkışması vakalarında ise el bileğinde ve parmak uçlarına doğru olan bölgelerde sızlama ve uyuşma sıkça görülür.
İlerleyen durumlarda kolda seğirmeler oluşabilir. Omuzda sinir sıkışması durumlarında ise daha sıklıkla hapşırma ya da öksürme gibi reflekslerde omuz kaslarının seğirmesi görülebilir. Kalçada sinir sıkışması ise bel bölgesine kadar varan bir ağrı ile kendini belli etmektedir. Buna rağmen sıkışma beldeki son kemikle kuyruk sokumu kemiği arasında gerçekleşirse, kalçadan bacak topuğuna kadar uyuşma ve ağrı gözlemlenir.
Sinir Sıkışması Tedavisi Nasıl Yapılır?
Sinir sıkışması tedavisi cerrahi ve cerrahi olmayan tedavi yöntemleri olmak üzere 2 temel grupta sıralanabilmektedir. Cerrahi dışı tedavi şekilleri ilaç tedavisi, ömür seçimi değişiklikleri ve fizik tedavi uygulamalarıdır. Ağrıyı tetikleyen hareketlerden kaçınmak, ev ve işyerinde ergonomik çalışma koşullarını sağlamak ya da şikâyetleri daha da arttıran işleri yapmak yerine daha hafif olan işleri tercih etmek, sinir sıkışması riskinin önüne geçebilecek yaşamsal değişimler arasında yer alır. Obezite gibi benzer biçimde sebeplerden dolayı oluşan sinir sıkışmasında ise vücut ağırlığının azaltılması şikâyetlerin iyileştirilmesine katkı sağlayabilir.
Fizik tedavi uygulamaları ise hasta bireylerin rahatsızlıktan etkilenen bölgesindeki esneklik, güç ve hareket açıklığının arttırılmasını amaçlamaktadır. Bu uygulamalar ile birlikte ağrı ve uyuşukluk gibi belirtilerde de iyileşme sağlanabilir. Uzuvlarda meydana gelen bazı sinir sıkışması vakalarında geceleri uykudayken farkında olmadan yapılacak zorlayıcı hareketlerin önlenmesi adına atel uygulamaları yarar sağlayabilir. Non-steroid anti inflamatuarlar ya da kortikosteroid türevi ilaçlar, sinir sıkışması olan kişilerde hekimler tarafından reçetelendirilen ilaçlar arasında yer alırlar. Bu ilaçlar sinirin sıkıştığı bölgedeki ödemin azalmasına ve iltihaplanmanın baskılanmasına yardımcı olur.
Cerrahi yöntem dışı tedavi uygulamalarından sonuç alınamayan ve rahatsızlığın ilerlemiş olduğu vakalarda çeşitli bölgesel rahatlatıcı ameliyatlara başvurulabilir. Bu ameliyatlarda etkilenen sinir ve etkilendiği nokta tespit edilir ve bu bölgedeki bağ doku ya da yumuşak dokunun bir kısmı çıkartılarak sinir üzerindeki baskının azaltılması sağlanabilir.
Sinir Sıkışması Ameliyatı
Anterior transpozisyon olarak adlandırılan bu cerrahi operasyon gevşetme ameliyatı ile beraber yaygın olarak yapılır. İlgili sinir bulunduğu tünelden alınır ve medial epikondilin ön tarafına konumlandırılır. Bu sayede sinirin gerginliğini azaltılmış olur. Sinir cilt ve yağ tabakasının alt kısmında yer alan kasların üzerine, içerisine ya da kasların alt kısmına transfer edilebilir. Kubital tünelin bulunduğu iç kemik çıkıntısı yani medial epikondil kemik kesimi ile alınır. Bu durumda tünel ortadan kalkmış olur ve sinir öne doğru konumlandırılır.
Sinir Sıkışması Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Sinir Sıkışması Olduğunu Nasıl Anlarız?
Şayet karıncalanma hissi, duyu kaybı, ağrı, kaslarda güçsüzlük, el ve ayaklarda hareket güçlüğü ve iğne batıyormuş hissi varsa sinir sıkışmasının varlığından söz edilebilir. Bu durumda vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Sinir Sıkışması Kendi Kendine Geçer mi?
Sinir sıkışmaları, ağrı ve uyuşukluk ile kendini belli eden rahatsızlıklardır. Sinirlerde meydana gelen sıkışmaların kendiliğinden iyileşmemesi dolayısıyla, sinir sıkışması belirtileri ile karşılaşıldığı vakit ilgili bölge mümkün olduğunca hareket ettirilmeden vakit kaybetmeksizin doktora başvurulmalıdır.
Sinir Sıkışması İçin Hangi Doktora Gidilir?
Sinir sıkışması durumlarını saptamak ve kontrol etmek için beyin ve sinir cerrahisi uzmanlarının muayenesi ve tedavisi yeterli olmaktadır.