Çocukken duymaya, bazılarınızın da kullanmaya alıştığı balık yağı anneler tarafından çok rağbet görür. Çocuklarının beyin gelişimi için önemli olduğu düşünülür. Peki balık yağı ne için tüketilir? Genellikle balık yağında bulunan omega 3 gerçekten faydalı mı? Omega 3 hangi besinlerde bulunur? Vücut için gereken omega 3 miktarı nedir? Kimler omega 3 kullanabilir?
BALIK YAĞI NEDİR?
Balık yağı; omega 3, DHA, EPA ve D vitamini içeren hayvansal kaynaklı bir yağ çeşididir. Genellikle balık yağlarının yüzde 30’u omega 3 yağ asitleri, kalanı diğer yağlardan oluşur. Yani bir kapsül balık yağı tükettiğinizde aynı miktarda omega 3 alamazsınız. Balık yağı alırken de EPA ve DHA oranı yüksek olan balık yağlarını tercih etmelisiniz. Dünya Sağlık Örgütü, haftada 1-2 gün balık tüketilmesini tavsiye eder. Ama tüketmeyenler için balık yağı takviyesi verilebilir.
OMEGA 3 NEDİR?
Omega 3; vücut için gerekli olan ama vücutta üretilemeyen ve mutlaka dışarıdan alınması gereken yağ asitleridir. Öncelikli olarak balık yağının omega 3 yağ asitleriyle aynı olmadığı bilinmelidir. Omega 3’ler genelde balık yağından elde edilir; fakat bunların balık dışında da besinsel kaynakları vardır. 3 tipi bulunmaktadır bunlardan EPA (eikosapentaenoik asit) ve DHA (dokosaheksaenoik asit) deniz ürünlerinde bulunmaktadır. ALA (alfa linolenik asit) ise bitki kaynaklı Omega-3 yağ asididir; ceviz, keten tohumu, soya fasulyesi veya yeşil sebzelerde bulunur. EPA ve DHA ise deniz ürünlerinden elde edilmektedir. Sardalya, hamsi, somon ve uskumru gibi yağlı balıklarda ve deniz ürünlerinde bol miktarda bulunur.
OMEGA 3 FAYDALARI
• Beynin yaklaşık yüzde 60’ı yağdan, bunun da büyük çoğunluğu omega 3 yağ asitlerinden oluşur. Bu sebeple omega 3 beyin fonksiyonları için önemlidir. Araştırmalar omega 3’ün bazı ruhsal bozuklukların görülme riskini azaltabileceğini göstermektedir.
• Özellikle EPA içeriği zengin balık yağlarının kullanımının depresyon, anksiyete gibi psikolojik problemlerin semptomlarında iyileştirme gösterebileceği düşünülmektedir.
• İnsanın anne karnındaki sürecinden itibaren bakıldığında, annenin yeterli miktarda omega 3 alması, bebeğin zeka gelişimi ve görme kabiliyeti açısından önemlidir. Okul çağı döneminde ise çocukların zihinsel gelişimlerinde önemli rol oynar ve sınav başarılarını artırır. Bazı araştırmalar, içeriğinde omega 3 bulunan balık yağının faydalı olduğunu gösteriyor. İngiliz araştırmacılar, 12 hafta boyunca balık yağı kapsülleri alan 15-16 yaş arası 184 öğrencinin, ders başarılarının yüzde 24'ten yüzde 34'e yükseldiğini belirtiyor.
• Beyin gibi gözlerin de omega 3’e ihtiyacı var. Araştırmalar, yeterince omega 3 almayan kişilerin göz hastalıkları riskine daha açık olduğunu gösteriyor.
• Yapılan birçok çalışma, ergenlik döneminden itibaren düzenli omega 3 alan bireylerde tip 1 diyabet riskinin azaldığına işaret ediyor.
• Omega 3, cilt dokumuzda çok miktarda bulunduğundan, düzenli omega 3 kullanımı cilt sağlığındaki yaşlanma ve güneş maruziyetine bağlı bozulmaları yavaşlatıp, sağlıklı cilt yapısının korunmasına yardımcı olabilmektedir
• İltihabi süreçleri yavaşlatır ve bağışıklığı güçlendirici etkisi vardır.
• Kan sulandırıcı ve kan basıncını düşürücü etkiye sahiptir. Günde 3 gramdan fazla balık yağı almak kanama riskini artırabilir. Daha yüksek dozlarda omega-3 balık yağı takviyesi almak istiyorsanız, önce doktorunuzla konuşun. Doktorunuz diyetinizi omega-3 balık yağı ile tamamlamanız konusunda size rehberlik edebilir.
!!Tavsiye edilen günlük Omega-3 miktarı 1-3 gramdır. Hekim kontrolünde bu miktar değişebilmektedir.Günlük alınması gereken miktarlarda Omega-3 takviyesi alımında yan etki görülme riski düşüktür. Fazla miktarda alınan Omega-3 hazımsızlık ve ishal gibi yan etkileri görülebilmektedir. Alerji, sürekli kullanılan ilaçlar özellikle kan sulandırıcılar, gebelik ya da emzirme durumlarında Omega-3 takviyesi kullanmadan önce mutlaka bir hekime danışmak gerekmektedir.
!!1 yaşından önce bebeklere oluşabilecek besin alerjisi riskinden dolayı Omega-3 takviyesi verilmesi önerilmemektedir. Omega-3 takviyesi günlük olarak önerilen dozu aşmadan doktor kontrolünde kullanılabilir.